ប្រវត្តិរបស់ព្រះពុទ្ធអង្គ ព្រះបរមគ្រូនៃយើង ពុទ្ធប្បវត្តិសង្ខេប ដែលបានប្រតិស្ថាន នៅក្នុងអតីតព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាបុរាណ គឺហ្វូ-ណន ត្រូវបានជនជាតិខ្មែរតាំងពីជាង ២០០០ឆ្នាំ មកហើយ យកមកចងក្រងគម្ពីរជាបន្តបន្ទាប់ ដើម្បីទុកជាកេរ្តិ៍ដំណែលសម្រាប់កូនចៅនាជំនាន់ក្រោយ ឲ្យបានដឹងឮគ្រប់ៗគ្នា។ ទន្ទឹមនឹងសំណេរដៃទាំងនោះ បុព្វបុរី ដែលជាព្រឹទ្ធាចារ្យនាជំនាន់ដើម ក៏បានយករឿងរ៉ាវទាំងនោះមកឆ្លាក់លើថ្ម ឬគូរលើជញ្ជាំងព្រះវិហារ ឬក៏លើព្រះបត់ផងដែរ។ ដូចនេះ វត្ថុសិល្បៈទាំងនោះ ដែលភាគច្រើនស្ថិតនៅតាមវត្តអារាម គឺជាភស្តុតាងនៃការប្រតិបត្តិលទ្ធិព្រះពុទ្ធសាសនារបស់ខេមរជន។
ម្យ៉ាងវិញទៀត វាក៏ជាកញ្ចក់ឆ្លុះបញ្ចាំងឲ្យឃើញនូវជំនឿ ឬទឹកចិត្តដ៏មុះមុត ជ្រាលជ្រៅ របស់ពុទ្ធសាសនិកខ្មែរ លើព្រះពុទ្ធសាសនាផងដែរ។ នៅក្នុងអត្ថបទនេះ យើងសូមលើកឥរិយាបថព្រះធម្មទេសនារបស់ព្រះពុទ្ធអង្គតែមួយ ទៅប្រៀបធៀបជាមួយនិងទិន្នន័យមួយចំនួន ដើម្បីកំណត់ចំណាស់នៃឥរិយាបថនេះ ក្នុងវិស័យពុទ្ធបដិមាកម្មខ្មែរ។
តាមរយៈការសិក្សាស្រាវជ្រាវទៅលើសំណង់វប្បធម៌នាសម័យហ្វូ-ណន ឬនគរភ្នំ ជាពិសេសខាងពុទ្ធបដិមាកម្ម កាលពីឆ្នាំ ១៩៩៣ កន្លងមក យើងបានឃើញនូវព្រះពុម្ពធ្វើអំពីដីដុត និងសំណមួយចំនួន ដែលពាក់ព័ន្ធទៅនឹងឆាកជីវិតរបស់ព្រះសម្មាសម្ពុទ្ធ ដូចជាកាលទ្រង់ចូលព្រះបរិនិព្វាន ប្រថាប់សមាធិ និងផ្ចាញ់មារជាដើម។ វត្តមានរបស់ចម្លាក់ទាំងនេះ បើទោះបីជាពុំមានលក្ខណៈពេញលេញក្តី ពិតជាបានជួយចំណែកសម្រាប់យើង ក្នុងការស្វែងយល់អំពីសិល្បៈបែបពុទ្ធនិយម នាសម័យបុរេអង្គរយ៉ាងប្រាកដ។
ក្រោយពីត្រាស់ដឹងនូវអនុត្តរសម្ពោធិញ្ញាណ នៅថ្ងៃពុធ ១៥កើត ពេញបូណ៌មី ខែពិសាខ ឆ្នាំរកា ក្នុងព្រះជន្មាយុ ៣៥ព្រះវស្សាមក ព្រះពុទ្ធអង្គ ទ្រង់ក៏សម្តែងព្រះធម៌ចក្រកប្បវតនៈសូត្រ ក្នុងព្រៃមិតទាយវ័ត។
ព្រះសាវ័កទាំង៥អង្គនោះ រួមមាន ព្រះអញ្ញាកោណ្ឌញ, ព្រះអស្សជិ, ព្រះមហានាម, ព្រះវប្បៈ និង ព្រះភទយៈ ដែលបានហែរតាមព្រះអង្គគ្រប់ពេលវេលា ដោយស្វាមីភក្តិជាទីបំផុត។
សារៈសំខាន់មួយទៀតនៃការសម្តែងព្រះធម្មនាគ្រាដំបូងបង្អស់នេះ ដែលជាព្រឹត្តិការណ៍ប្រវត្តិសាស្ត្រផងដែរ គឺពុទ្ធកិច្ចទាំង៥ប្រការ ដែលព្រះអង្គបានបំពេញក្នុងរយៈពេល ៤៥ព្រះវស្សា មុនការត្រាស់ដឹង គឺនៅពេលព្រឹក បិណ្ឌបាត្រ ពេលរសៀលទ្រង់សម្តែងធម្មទេសនា ប្រោះពុទ្ធបរិស័ទ ពេលយប់ ទ្រង់ប្រទានឱវាទដល់ព្រះភិក្ខុសង្ឃទាំងឡាយ ហើយនៅពេលជិតភ្លឺ ព្រះអង្គប្រមើមើលនូវសត្វលោក មានភ័ព្វសំណាង ឬមិនមាន។
ក្នុងបណ្តាព្រះពុម្ព ធ្វើអំពីមាស ដីដុត និង សំណ យើងឃើញព្រះសម្មាសម្ពុទ្ធប្រថាប់លើបល័ង្គមួយ ប្រថាប់តាមបែបអ៊ឺរ៉ុប ដោយជើងពីរសំយុងចុះ ព្រះហស្ថខាងស្តាំលើកឡើង ដោយមានមេដៃ និងម្រាមចង្អុលដាក់ជាប់គ្នា (វិត៌មុទ្រៈ) រីឯព្រះហស្ថឆ្វេងលាដាក់លើភ្លៅ។ ការដែលឆ្លាក់ព្រះពុទ្ធអង្គក្នុងកាយវិកាធម្មចក្រ វិចិត្រករខ្មែរនាសម័យនគរភ្នំ ចង់បង្ហាញថា ព្រះអង្គកំពុងប្រទានធម្មទេសនា ដើម្បីជាថ្នូដឹកនាំ អប់រំ បង្ហាត់បង្រៀនមនុស្សលោកយើងនេះឲ្យផុតពីអវិជ្ជា ដែលជាប្រភពនៃទុក្ខ។
សូមរំឭកផងដែរថា ទោះបីជាសព្វថ្ងៃនេះ ពុទ្ធសាសនិកខ្មែរ ខុសពីអ្នកសិក្សាស្រាវជ្រាវ មិនបានចងចាំថា ឥរិយាបថរបស់ទ្រង់ខាងលើនេះ មានឈ្មោះថា ប្រលម្ពបអសនៈ ក្តី ក៏ប៉ុន្តែនៅតែរក្សាបានឥរិយាបថនេះ នៅតាមរយៈស្នាដៃដ៏ចំណានរបស់ខ្លួនផងដែរ។
ម្យ៉ាងវិញទៀត ព្រះបដិមាពុម្ពខាងលើនេះ អាចមានអាយុច្រើនជាងសិល្បៈមន នៅទ្វារវតី ដែលត្រូវបានគេកំណត់កាលបរិច្ឆេទរវាងស.វទី៧ និងទី១១៕
ពលករខ្មែរ១២នាក់ចុះពីរថយន្តបម្រុងដើរឆ្លងដែនខុសច្បាប់ត្រូវនគរបាល ការពារព្រំដែនប៉ុស្តិ៍ស្វាយព្រៃទប់ស្កាត់
ក្មេងស្រីម្នាក់ អាយុទើបតែ ៥ ឆ្នាំ ត្រូវឪពុកចិញ្ចឹម ចាប់រំលោភបានសម្រេច
ត្រឡប់ក្រោយវិញ
ពលករខ្មែរ១២នាក់ចុះពីរថយន្តបម្រុងដើរឆ្លងដែនខុសច្បាប់ត្រូវនគរបាល ការពារព្រំដែនប៉ុស្តិ៍ស្វាយព្រៃទប់ស្កាត់
ក្មេងស្រីម្នាក់ អាយុទើបតែ ៥ ឆ្នាំ ត្រូវឪពុកចិញ្ចឹម ចាប់រំលោភបានសម្រេច
ត្រឡប់ក្រោយវិញ
ព្រះពុម្ពសម្តែងព្រះធម្មចក្រ នាសម័យអង្គរភ្នំ
Reviewed by សារព័ត៌មាន ឯករាជ្យជាតិ
on
8:32:00 PM
Rating:
Reviewed by សារព័ត៌មាន ឯករាជ្យជាតិ
on
8:32:00 PM
Rating:
No comments: